ఆరోగ్యమే మహాభాగ్యము.మనిషికి ఏమిటి ఉన్నా , ఎన్ని ఉన్నా ఆరోగ్యముగా లేకపోతే ఎందుకు పనికిరాడు . ఆరోగ్యము గా ఉంటే అడివిలోనైనా బ్రతికేయగలడు . మనిషికే కాదు ప్రపంచములో ప్రతిజీవికి ఇదే సూత్రము జీవన మనుగడలో ముఖ్యమైనది . మన ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవాలి . ఏ రోగాలు రాకుండా ముందు జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి . జబ్బు వచ్చిన వెంటనే తగిన చికిత్స తీసుకోవాలి . బ్రతికినన్నాళ్ళు హాయిగా ఆరోగ్యము గా బ్రతకాలన్నదే నిజమైన జీవన విధానము . ఇప్పుడు -- Ligament Tear-లిగమెంట్‌ టేర్‌-- గురించి తెలుసుకొని మన ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకుందాం !. క్రింద నుదహరించిన చికిత్సావిధానాలు మనిషి అవగాహన కోసం వివరించిన ప్రధమ చికిత్స మాత్రమే మంచి చికిత్స కోసం తగిన వైద్య నిపుణులను సంప్రదించాలి ...
బంధనాలు.. ఎప్పుడైనా.. ఎక్కడైనా.. ఎలాంటివైనా సరే.. తెగిపోవాలనే కోరుకుంటాం! మన స్వేచ్ఛకు ప్రతిబంధకాలుగా భావిస్తూ వాటిని పటాపంచలు చేసెయ్యాలని చూస్తుంటాం. కానీ ఇది మన శరీరానికి మాత్రం వర్తించదు! ఎందుకంటే ఒంట్లో కొన్ని రకాల బంధనాలు తెగిపోతే ఆ బాధ వర్ణనాతీతం.
క్రీడల్లోనో లేదా ఏదైనా ప్రమాదాల్లోనో.. మోకాలికి బలమైన దెబ్బ తగిలితే.. మోకీలులో ఉండే ఈ లిగమెంట్లు తెగిపోయే అవకాశాలు చాలా ఎక్కువ. ఇకసారి లిగమెంట్‌ తెగిందంటే ఇక పాట్లు తప్పవు. నడవాలంటే నొప్పి. కీలు స్థిరంగా ఉండదు. ఎప్పుడు బెసిగిపోయి పడిపోతామో భయం. ఒక రకంగా ఎముక విరిగినా దాన్నుంచి తేలికగానే బయటపడొచ్చేమోగానీ.. లిగమెంటు చినిగినా, తెగినా దాన్ని చక్కదిద్దుకోవటం అంత తేలిక కాదు. అది మళ్లీ అతుక్కుంటుందా? లేదా? సర్జరీతో సరవుతుందా? అసలు సరిచెయ్యాలా? వదిలేస్తే ఏమవుతుంది? ఇలా బోలెడన్ని సందేహాలు. అందుకే ఈ మోకీలు లిగమెంట్లకు సంబంధించిన సమగ్ర వివరాలను
కర్ర మీద కర్ర నిలబెట్టలేం. ఒకవేళ నిలబెట్టాలంటే ఏం చేస్తాం? వాటిని నిలబెట్టి.. రెండు పక్కలా.. వీలైతే రెంటి మధ్యలో కూడా.. తాళ్లో, మోకులో ఏవో ఒకటి బలంగా బిగించి కడతాం. మన కీళ్ల దగ్గర ఉండే లిగమెంట్లు కూడా సరిగ్గా ఈ తాళ్లలాంటి పాత్రే.. ఇంకా చెప్పాలంటే ఇంతకంటే పెద్ద పాత్రే పోషిస్తుంటాయి! ఒకవైపు ఎముక మీద ఎముక బెసిగిపోకుండా నిలబడేలా చూస్తూనే.. కీలు అటూఇటూ కదులుతుండేందుకు.. స్వేచ్ఛగా వెనక్కీముందుకీ ఆడుతుండేందుకు ఈ లిగమెంట్లే మూలాధారంగా నిలుస్తాయి. మరీ ముఖ్యంగా మోకాలి కీలులో వీటి పాత్ర చాలా ఎక్కువ. అందుకే క్రీడల్లో లేదా ప్రమాదాల్లో మోకీలుకు బలమైన దెబ్బ తగిలితే.. ఎముకలు విరగొచ్చు. అంతే కాదు.. ఆ ఎముకలను పట్టి ఉంచే లిగమెంట్లు కూడా దెబ్బతినొచ్చు. అవి చిరగొచ్చు. పూర్తిగా తెగిపోనూ వచ్చు. ఇవే కాదు.. రెండు ఎముకల మధ్యా రబ్బరు కుషన్లలాగా ఉండే మినస్కస్‌ పొరలు కూడా చిరగొచ్చు, చిట్లిపోవచ్చు. ఈ స్థితిలో దెబ్బ తగిలిన వెంటనే పెద్ద ఇబ్బంది లేకపోయినా.. ఎక్స్‌రేలో అంతా బాగానే ఉన్నట్టనిపించినా.. క్రమేపీ మోకాలు వాచిపోయి అడుగు కదపాలంటే కష్టంగా తయారవ్వచ్చు. కీలు స్థిరత్వం పోయి.. నడుస్తుంటే పట్టు వదిలేస్తున్నట్టనిపించొచ్చు. మోకీలు బిగిసిపోయినట్లవ్వచ్చు. దీంతో నరకం కనిపిస్తుంది. ఇది ఒక రకంగా ఎముక విరగటం కంటే కూడా తీవ్రమైన.. కనబడకుండా ఇబ్బందిపెట్టే సమస్య. ఎముక అతుక్కున్నంత తేలికగా ఈ లిగమెంట్స్‌ అతుక్కోవు. ఈ స్థితిలో పరిస్థితిపై అవగాహన లేకపోతే.. దీన్ని గుర్తించటం, చక్కదిద్దుకోవటం పెద్ద సమస్యగా తయారవుతుంది.
బంధనాలు భద్రంగా ఉంటేనే..!మన ఒంట్లోని ప్రతి కీలులోనూ ఎముక బంధనాలుంటాయి. వీటినే 'లిగమెంట్లు' అంటాం. ఇవి కీలులోని రెండు ఎముకలూ ఒకవైపు కదులుతూనే.. బిగువుగా, దగ్గరగా పట్టుకుని ఉండేందుకు దోహదం చేస్తాయి. ఈ బంధనాల వల్ల కీలు కదులుతూనే ఉంటుంది.. అలాగని ఎలా పడితే అలా కదిలిపోకుండా, బెసిగిపోకుండా స్థిరంగా కూడా ఉంటుంది. అందుకే కీలుకు లిగమెంట్లు అంత్యత కీలకమైనవి. అయితే వీటితో పాటు.. కీలు మొత్తాన్నీ కప్పి ఉండే కాప్స్యూల్‌ పొర, కొంత వరకూ కండరాలనూ-ఎముకలనూ పట్టి ఉంచే టెండాన్ల వంటివీ కీలు స్థిరత్వానికి సహకరిస్తుంటాయిగానీ వీటిలో ప్రధాన పాత్ర మాత్రం లిగమెంట్లదే. ఇవి దృఢంగా, భద్రంగా ఉంటేనే కీలు చక్కగా కదులుతుంటుంది. మన మోకాలి కీలులో ఈ లిగమెంట్ల పాత్ర మరీ కీలకం. ఎందుకంటే శరీరం బరువు మొత్తాన్నీ ఈ మోకీలే మోస్తుంటుంది, దానిచుట్టూ పెద్దగా దృఢమైన కండరాలూ అంతగా ఉండవు. అయినా మనం ఒంటి కాలు మీద కూడా స్థిరంగా నిలబడగలుగుతున్నామంటే అందుకు లిగమెంట్లు, కొంతవరకూ కీలు చుట్టూ ఉండే కాప్స్యూలే మూలం.
మోకీలుకు మూలాధారం 4 లిగమెంట్లు!మోకీలులో- పైనుంచి వచ్చే తొడ ఎముక (ఫీమర్‌), కింది నుంచి వచ్చేపిక్క ఎముక (టిబియా).. ప్రధానంగా ఈ రెండూ ఒకదాని మీద మరోటి మడత బందులా ఆడుతుంటాయి. ఇవి ముందుకూ-వెనక్కూ మాత్రమే కాదు.. కొద్దిగా గుండ్రంగా, కాస్త పక్కలకు కూడా కూడా తిరుగుతుంటాయి. దీనివల్ల మనం నడిచేటప్పుడు చటుక్కున అటూఇటూ తిరిగినా, పక్కకు ఒరిగినా.. ఆ అనూహ్యమైన కుదుపును తట్టుకునే శక్తి కీలుకు ఉంటుంది. దీనికింతటి వెసులుబాటును తెచ్చేందుకు కీలులో ప్రధానంగా 4 లిగమెంట్లు ఉంటాయి. రెండు- కీలుకు రెండువైపులా తాళ్లలా గట్టిగా పట్టుకుని ఉండే 'కొల్లేటరల్‌' లిగమెంట్లు. మరో రెండు- కీలు లోపల రెండు ఎముకల మధ్యలో వాటిని కలుపుతూ 'X' ఆకారంలో ముందు నుంచి వెనక్కూ, వెనక నుంచి ముందుకూ బిగువుగా పట్టుకుని ఉంటాయి. వీటిలో ముందు నుంచి వెనక్కి ఉండేదాన్ని 'యాంటీరియర్‌ క్రూసియేట్‌ లిగమెంట్‌ (ఏసీఎల్‌)' అనీ, అలాగే వెనక నుంచి ముందుకు ఉండేదాన్ని 'పోస్టీరియర్‌ క్రూసియేట్‌ లిగమెంట్‌ (పీసీఎల్‌)' అనీ అంటారు. మొత్తానికి- కీలుకు మధ్యలో 2, కీలుకు రెండు పక్కలా మరో 2.. ఈ నాలుగూ కలిసి కీలుకు చక్కటి స్థిరత్వాన్ని ఇస్తుంటాయి. వీటికి ఉండే ప్రత్యేక గుణం- ఇవి సాగిపోవు. అలాగని అస్సలు సాగకుండా ఉండవు. కీలును ఒక పరిధి వరకూ అటూఇటూ వంగనిస్తాయి.
సాగటం.. తెగటం!సాధారణంగా లిగమెంట్లు ఎన్నేళ్త్లెనా దృఢంగానే ఉంటాయి, వీటికి ఎలాంటి జబ్బులూ రావు. కాకపోతే ఆటల్లోనో, ప్రమాదాల్లోనో.. మన మోకీలు మీద విపరీతమైన ఒత్తిడి పడి.. అసాధారమైన కదలికలు వచ్చినప్పుడు.. ఇవి విపరీతంగా సాగిపోవచ్చు. ఇంకా ఒత్తిడి పడితే ఏకంగా తెగిపోవచ్చు. లేదూ, ఏదో ఒక వైపు నుంచి చిన్న ఎముక ముక్కతో సహా వూడిరావచ్చు. ఇవే పెద్ద సమస్యలు! ఇలాంటివి క్రీడాకారుల్లో ఎక్కువ. అలాగే బరువు ఎక్కువ ఉండే వారిలో, లేదా ఏదైనా ప్రమాదం జరిగినప్పుడు, నడుస్తుంటే ముందుకు తూగటం.. పడిపోవటం వంటి అసాధారణ కదలికలు వచ్చినప్పుడు ఇవి గాయపడే అవకాశాలు చాలా ఎక్కువ. వీటికి జరిగే నష్టం.. ఒత్తిడి తీవ్రత మీద ఆధారపడి ఉంటుంది.
* లిగమెంట్‌ బెణకటం (స్ప్రెయిన్‌): కీలు మీద తీవ్రమైన ఒత్తిడి పడి.. లిగమెంట్‌లోని తంత్రుల్లో చాలా కొద్దిగా మాత్రమే తెగితే దీన్ని గ్రేడ్‌-1 స్ప్రైన్‌ అంటారు. దీనివల్ల లిగమెంట్‌ బలం పెద్దగా తగ్గదుగానీ.. కొద్దిగా నొప్పి, వాపు ఉంటుంది. కొన్నిసార్లు తీవ్రత ఎక్కువగా ఉండి ఇది బాగా సాగి లూజుగా తయారవ్వచ్చు (గ్రేడ్‌-2). మొత్తానికి ఇవి చిన్న తరహా గాయాలే.
* లిగమెంట్‌ తెగిపోవటం (టేర్‌): లిగమెంట్‌ తట్టుకోలేనంతటి స్థాయిలోఅసాధారణ కదలికలు, ఒత్తిడి ఎదురైతే లిగమెంట్‌ తెగిపోవచ్చు. దీనిలో ప్రధానంగా రెండు రకాలు.
1. లిగమెంట్‌ ఎముకను అతుక్కునే చోట తెగి.. ఎముక ముక్కతో సహా పెళ్లలా వూడిరావటం. దీన్నే 'అవల్షన్‌' అంటారు, దీన్ని సర్జరీ చేసి.. తిరిగి వెనక్కి తీసుకువెళ్లి దాని స్థానంలో ఉంచి, స్క్రూలతో బిగించేస్తే ఎముకా-ఎముకా తేలిగ్గా అతుక్కుపోతాయి, ఇది పూర్తిగా నయమైపోతుంది.
2. లిగమెంట్‌ మధ్యలో చిరిగినట్లుగా తెగిపోవటం. ఇలా తరచుగా తెగేది.. కీలు మధ్యలో ఉండే ఏసీఎల్‌. దీనితో ఎదురయ్యే పెద్ద సమస్యేమంటే- ఇది ఉండేదే ఒక అంగుళం. తెగిపోతే తిరిగి అతకటానికి, కుట్టటానికి ఆధారంగా కూడా ఏమీ ఉండదు. అందుకే ఏసీఎల్‌గానీ, పీసీఎల్‌గానీ తెగితే.. కచ్చితంగా మరో ప్రత్యామ్నాయం ఏదైనా తీసుకొచ్చి.. మరమ్మతు చెయ్యాల్సిందేగానీ వీటినే తిరిగి కుట్టటానికి ఆస్కారం ఉండదు. పక్కలనుండే కొల్లేటరల్స్‌ తెగితే వాటిని సర్జరీతో సరిచేస్తారు.
లిగమెంట్లు, ముఖ్యంగా ఏసీఎల్‌ తెగిపోవటమన్నది క్రీడాకారులు, డ్యాన్సర్లలోనే కాదు.. పిల్లల్లో కూడా ఎక్కువే. అలాగే టీనేజీ ఆడపిల్లల్లో ఎక్కువ. పడిపోవటం, మోకాలు బలంగా నేలనుగానీ మరేదైనా గట్టి తలాన్ని ఢీకొనటం, నడుస్తూనో మెట్లు దిగుతూనే కాలు బెసగటం.. ఇలా ఏ సందర్భంలోనైనా ఇవి తెగిపోవచ్చు.
లక్షణాలు.. వెంటనే కనబడకపోవచ్చు!లిగమెంట్లు బెణికినా, తెగినా.. వెంటనే నొప్పి, వాపు, నడక కష్టం కావటం వంటి సాధారణ లక్షణాలు ఉండొచ్చు. అయితే ఇవి అన్నిసార్లూ అంత తీవ్రంగా ఉండాలనేం లేదు. ముఖ్యంగా ఏసీఎల్‌ తెగినా.. వెంటనే లేచి తిరుగుతారు. మెల్లగా వాపు వంటివన్నీ తగ్గిపోతాయి కూడా. కానీ ఒకటి, రెండు వారాల తర్వాత కొద్దిగా వాపు, నడిచేటప్పుడు పట్టు వదిలేసినట్టు.. కీలు తొలిగిపోయినట్లు అనిపించటం వంటి ఇబ్బందులు మొదలవుతాయి. ఎక్స్‌-రే తీసినా అంతా బాగున్నట్టే అనిపించొచ్చు. ఎందుకంటే సాధారణ ఎక్స్‌రేలో ఎముకలు మాత్రమే కనబడతాయి. లిగమెంట్ల పరిస్థితి తెలియదు. అందుకని డాక్టరు స్వయంగా కీలును, చుట్టుపక్కల కండరాలను రకరకాల కోణాల్లో తిప్పి, నొక్కి పరీక్షించి లిగమెంట్‌ తెగిందని అనుమానిస్తారు. అవసరాన్ని బట్టి.. కీలును కొద్దిగా ఎడంగా లాగిపట్టి స్ట్రెస్‌-ఎక్స్‌రే తీస్తే ఎముకలు రెండింటి మధ్యా దూరం ఎక్కువ కనబడుతుంటుంది. ఎక్కువ దూరం జరుగుతున్నాయంటే లిగమెంట్‌ తెగిందని అనుమానిస్తారు. ఎమ్మారై స్కానింగు చేస్తే.. తెగిన విషయం స్పష్టంగా తెలుస్తుంది. అరుదుగా ఇందులో కూడా స్పష్టత రాకపోతే.. కీలులోకి కెమేరా గొట్టం (ఆర్థ్రోస్కోపీ) పంపి.. ప్రత్యక్షంగా చూడటం ద్వారా నిర్ధారించాల్సి ఉంటుంది.
చికిత్స ఏమిటి?
* ఓ మోస్తరు బెణుకు అయితే పెద్దపెద్ద చికిత్సల అవసరం ఉండదు. కొద్దిరోజులు ఐస్‌ కాపడం, ఎత్తు మీద పెట్టటం, నొప్పి తగ్గే మందులు, కొద్దిపాటి విశ్రాంతి, వాపు తగ్గిన తర్వాత వ్యాయామాలు చేస్తే చాలా వరకూ సర్దుకుంటుంది.
* పూర్తిగా తెగిపోతేనే సమస్య. కీలుకు పక్కవైపున ఉండే కొల్లేటరల్‌ లిగమెంట్లు తెగితే.. వాటికి సత్వరమే ఆపరేషన్‌ చేసి.. దగ్గరకు తెచ్చి అతుకుతూ కుట్లు వెయ్యటం అవసరం. ఆరువారాల విశ్రాంతితో ఇవి అతుక్కుపోతాయి. ఇక ఏసీఎల్‌గానీ, పీసీఎల్‌గానీ తెగితే.. అది మొత్తం అంగుళం కూడా ఉండదు, అదీ పీచుపీచుగా అయిపోతుంది. వాటిని దగ్గరకు తెచ్చి కుట్లు వేయటం కూడా కష్టం. అందుకని వీటి విషయంలో రకరకాల మార్గాలను అనుసరించాల్సి వస్తుంది.
తెగిన వెంటనే.. ఎటువంటి ప్రత్యేక చికిత్సా అవసరం ఉండదు. కొద్దివారాల పాటు విశ్రాంతి, నొప్పి తగ్గే మందులు, కీలుకు అవసరమైతే బ్రేసెస్‌తో సపోర్టు ఇస్తే సరిపోతుంది. ఈ దశలో కూడా కీలు కదల్చటం ముఖ్యం. లేకపోతే బిగిసిపోతుంది. ఇలా ఓ 40 రోజుల పాటు కొద్దిపాటి కదలికలు, విశ్రాంతి ఇస్తే నొప్పి, వాపు తగ్గుతాయి. ఈ స్థితిలో కీలు కదలికలను, రోగి జీవనశైలిని బట్టి చికిత్స ఏమిటన్నది నిర్ధారించాల్సి ఉంటుంది. క్రీడాకారుల వంటివారు కానప్పుడు సర్జరీ తొలి ప్రాధాన్యం కాదు. ఒకప్పుడు అంతగా శారీరక శ్రమ చెయ్యని, పెద్దవయసు వారికి సర్జరీ చేసి.. లిగమెంట్లను రిపేరు చెయ్యనవసరం లేదని భావించేవారుగానీ.. వీటిని సరిచెయ్యకపోతే కీలు అస్థిరంగా తయారవుతుంది. కొంతకాలం పాటు అలాగే ఉంటే అటూఇటూ కదిలిపోతూ త్వరగా కీలు అరిగిపోతోందని గుర్తించారు. అందుకని అంశాలన్నింటినీ పరిగణనలోకి తీసుకుని వైద్యులు లిగమెంట్లను మరమ్మతు చెయ్యటానికే ప్రయత్నిస్తారు. మరీ పెద్ద వయసు వారికి.. అది కుదరని పక్షంలో ఫిజియో థెరపీ చేస్తూ.. మోకీలు మీద భారాన్ని తగ్గించేలా మోకాలు వెనకాల ఉండే హ్యామ్‌స్ట్రింగ్‌ కండరాలను బలపరచటం వంటివి సిఫార్సు చేస్తారు. ఏసీఎల్‌ చేసే పనిని కొంతవరకూ హ్యామ్‌స్ట్రింగ్స్‌ తీసుకుంటాయి కాబట్టి దానివల్ల కీలు బెసగకుండా ఉంటుంది. క్రీడాకారులు, యువతీయువకుల వంటివారికి మాత్రం వీటిని మరమ్మతు చెయ్యక తప్పదు.
లిగమెంట్‌ తెగిపోయినప్పుడు మరీ వృద్ధులకు కాకపోయినా.. క్రీడాకారులు, యువతీయువకుల వంటివారికి మాత్రం వాటిని మరమ్మతు చెయ్యటం మేలు.
సర్జరీ:ఏసీఎల్‌, పీసీఎల్‌ మరమ్మతు ఎలా?
ఏసీఎల్‌గానీ, పీసీఎల్‌గానీ మధ్యలో తెగిపోతే అవి తిరిగి అతుక్కోవటం కష్టం. దానికి ఉన్న ఒకటే మార్గం.. దీనికి ప్రత్యామ్నాయం కల్పించటం! ఇందుకోసం ఒకప్పుడు కృత్రిమంగా తయారు చేసిన లిగమెంట్లను ప్రయత్నించారుగానీ అవి దీర్ఘకాలం మన్నటం లేదని తేలింది. కాబట్టి ఒంట్లోనే వేరే చోటి నుంచి లిగమెంట్‌లా దృఢంగా ఉండే భాగాన్ని తీసుకువచ్చి అతకొచ్చు (ఆటోగ్రాఫ్ట్‌). లేదంటే ఇతరుల నుంచి సేకరించినది తెచ్చి పెట్టచ్చు (ఆలోగ్రాఫ్ట్‌).
శరీరంలోనే ఇతర భాగం నుంచి సేకరించేందుకు ప్రధానంగా రెండు మార్గాలున్నాయి. 1. మోచిప్పకు అతుక్కుని ఉండే 'పటిల్లార్‌ టెండన్‌' నుంచి కొంత భాగం కత్తిరించి తీసుకొచ్చి వెయ్యచ్చు. 2. మోకాలు వెనకాల దృఢంగా ఉండే హ్యామ్‌స్ట్రింగ్‌ కండరం ముక్కను తీసుకొచ్చి అతకొచ్చు. ఇందుకోసం ఒకప్పుడు మోకాలిని పూర్తిగా తెరిచి సర్జరీ చెయ్యాల్సి వచ్చేది. కానీ ఇప్పుడు ఆర్థ్రోస్కోపీ విధానంలో కేవలం చిన్న రంధ్రాలు ద్వారానే పూర్తి చేస్తున్నారు. (సర్జరీ విధానం బాక్సులో)
మరమ్మతు తర్వాత సుమారు 40 రోజుల్లో కొత్తగా అతికిన లిగమెంట్లు అతుక్కుంటాయి. ఈలోపు జాగ్రత్తగా వ్యాయామాలు చేస్తూ వాటిని కుదురుకోనివ్వాలి. ఇవి దీర్ఘకాలం మన్నుతున్నాయని అధ్యయనాల్లో గుర్తించారు. సర్జరీ తర్వాత కనీసం ఆర్నెల్ల పాటు వ్యాయామాల వంటివి చెయ్యాలి. దీంతో అవి పూర్తి సామర్థ్యాన్ని సంతరించుకుంటాయి.
మినస్కస్‌లు చినిగిపోతే!
కీలు లోపల.. అడుగువైపున అర్ధ చంద్రాకారంలో రెండు రబ్బరు వాషర్ల వంటి పొరలు ఉంటాయి. వీటినే మినస్కై అంటారు. దూకినప్పుడు, ఎగరటం వంటివి చేసినప్పుడు.. ఎముకలు గట్టిగా రుద్దుకోకుండా రబ్బరు కుషన్లలా ఇవి రక్షణ ఇస్తుంటాయి. వీటికి రక్తప్రసారం పెద్దగా ఉండదు. కాబట్టి ఇవి చిట్లితే అతుక్కోవటం కొంత కష్టం. సాధారణ నడకలో మన బరువుకు నాలుగు రెట్ల బరువు వీటి మీద పడుతుంది. అదే పరుగెడుతున్నప్పుడైతే దాదాపు పది రెట్లు ఎక్కువ పడుతుంది. ఎంత గట్టిగా ఉన్నా.. అసాధారణమైన ఒత్తిడి పడినప్పుడు ఇవి కూడా చినిగిపోవచ్చు. కీలులో ఈ చినిగిన ముక్కలు అడ్డుపడటం వల్ల లోపలి నుంచి శబ్దాలు, విపరీతమైన నొప్పి, కీలు బిగిసిపోయినట్లుండటం, పట్టు వదిలేసినట్టుండటం వంటి లక్షణాలు కనబడతాయి. వెంటనే వాపు రాకపోవచ్చు, మెల్లగా మర్నాటికి రావొచ్చు. ఒక్కోసారి ఏసీఎల్‌తో పాటు ఈ మినస్కస్‌లూ దెబ్బతింటాయి. ఇవి బయటివైపు చిరిగితే తిరిగి అతికించి కుడతారు. ఇలా 10% మందిలోనే సాధ్యపడుతుంది. అదే లోపలి వైపు చినిగితే.. సర్జరీ చేసి.. ఆ కాస్త ముక్క తీసెయ్యటం తప్పించి మరో మార్గం లేదు.
No comments:
Post a Comment